یکی از راه‌های تحول در نظام آموزش و پرورش، هوشمند سازی مدارس می‌باشد. با به‌روز کردن مدارس به تجهیزات هوشمند سازی، استفاده از فناوری‌های نوین آموزشی و اهمیت دادن به توانایی‌های دانش‌آموزان می‌توان در این مسیر گام برداشت. مدرسه هوشمند تاثیرات بسزایی در فرایند یادگیری دانش‌آموزان دارد و باعث بهبود و ارتقا آموزش، مدیریت، امنیت و … می‌شود. اگر برای شما هم این سوالات پیش آمده که مدرسه هوشمند چیست و چه تجهیزات و چه نرم افزار‌هایی برای هوشمند سازی مدرسه مورد نیاز می‌باشد؟ تا انتها با ما همراه باشید. در این مقاله قصد داریم به بررسی سیستم هوشمند سازی ساختمان و استفاده از آن برای مدرسه بپردازیم.
مدرسه هوشمند چیست؟
مدرسه هوشمند، مدرسه‌ای است که در آن روند اجرای کلیه فرایندها اعم از مدیریت، نظارت، کنترل، یاددهی، یادگیری، منابع آموزشی وکمک آموزشی، ارزشیابی، اسناد و امور دفتری، ارتباطات و مبانی توسعه آن‌ها مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در راستای بهبود نظام آموزشی و تربیتی طراحی شده است. با استفاده از سیستم هوشمند سازی ساختمان و تجهیزات لازم، بخش‌های مختلف ساختمان مدرسه و سیستم آموزشی و کاری مدرسه هوشمند می‌شود.
امکانات و ویژگی‌های مدرسه هوشمند
مدارس هوشمند نیز مانند ساختمان‌های دیگر با استفاده از سیستم هوشمند سازی و تجهیزات مختلف به صورت یکپارچه مدیریت می‌شوند. در مدرسه هوشمند علاوه بر کنترل و مدیریت سیستم‌های مختلف مانند سیستم روشنایی، تهویه، اعلام حریق و غیره، سیستم‌های آموزشی و اداری نیز هوشمند سازی می‌گردند.
هوشمند سازی ساختمان مدارس
1. سیستم روشنایی:
با استفاده از تجهیزات مختلف می‌توان سیستم روشنایی بخش‌های مختلف مدرسه مانند کلاس‌های درس، آزمایشگاه، فضاهای عمومی (راهرو، راه پله، حیاط و محوطه)، بخش‌های اداری و دفتری را کنترل و مدیریت نمود. برای مثال می‌توان در زمان حضور دانش‌آموزان در کلاس‌ها نور این بخش با توجه به نوع کلاس به صورت خودکار تنظیم گردد و یا در زمان‌هایی که راهروها و دیگر فضاها خالی می‌باشند و استفاده‌ای از آن‌ها نمی‌شود، نور آن‌ها کم یا خاموش شود. با استفاده از سیستم هوشمند می‌توان در مصرف برق صرفه‌جویی بسیاری نمود.
2. سیستم تهویه:
در مدرسه‌ای که ساختمان آن هوشمند می‌باشد سیستم سرمایش و گرمایش و تهویه از طریق حسگرها، ترموستات‌ها و دیگر تجهیزات کنترل و مدیریت می‌شود. برای مثال با توجه به فصل و دمای هوا می‌توان سیستم تهویه را برای ایجاد دمای مناسب کلاس‌ها در روزهای مختلف تنظیم نمود.
3. سیستم امنیتی:
با استفاده از دوربین‌های مداربسته می‌توان محیط‌های مختلف مدرسه و تردد‌ها را کنترل کرد. همچنین می‌توان با استفاده از تجهیزاتی مخصوص ورود و خروج دانش‌آموزان را کنترل نمود. برای مثال با استفاده از کارت‌های مخصوص و یا مچ‌بند‌های هوشمند می‌توان وضعیت دانش‌آموزان مانند ساعت ورود به مدرسه و ساعت خروج را زیر‌نظر داشت و برای خانواده آن‌ها ارسال نمود.
4. سیستم اطفاء حریق:
با استفاده از سنسورهای مخصوص که در بخش‌های مختلف مدرسه نصب می‌شوند و به سیستم مرکزی متصل هستند و در مواقع خطر سیستم اطفاء حریق و هشدارهای لازم را فعال می‌کنند، می‌توان از بروز اتفاقات جلوگیری نمود.
5. سیستم صوتی:
یکی دیگر از جوانب هوشمند سازی ساختمان مدرسه برای زنگ مدرسه، پخش اعلامیه‌های مختلف در مدرسه و اطلاع دادن موضوعات مختلف به دانش‌آموزان و کادر آموزشی و اداری حاضر در مدرسه، از طریق سیستم صوتی هوشمند می‌باشد.
هوشمند سازی سیستم آموزشی
از تجهیزات و روش‌های مختلفی برای هوشمند سازی آموزش در مدارس هوشمند استفاده می‌شود که از مهمترین آن‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
1. تخته هوشمند:
در مدارس هوشمند خبری از تخته سیاه یا تخته وایت برد نیست و بردها یا تخته‌های هوشمند با قابلیت‌ها و امکانات مختلف و به‌روز برای آموزش در کلاس‌ها تعبیه شده‌اند. این تخته‌های هوشمند با استفاده از نرم‌افزارهای مخصوصی که بر روی آن‌ها نصب می‌شوند، امکانات مختلفی شامل امکان نوشتن، ضبط تصویر و دروس، ورود و خروج فایل‌های صوتی و تصویری و نوشتاری و … را فراهم می‌کند.
2. لپ‌تاپ و تبلت:
امکان استفاده از کامپیوتر و لپ‌تاپ و تبلت‌های هوشمند که امکان نصب برنامه‌های مختلف را دارند به جای کتاب‌ها و دفاتر تکلیف، برای دانش‌آموزان فراهم می‌شود که جهت ارتقاء سطح آموزش دانش‌آموزان می‌باشد. تمام دروس و آموزش‌های معلم از طریق تخته هوشمند و ارتباطات بی‌سیم و اینترنتی به لپ‌تاپ یا تبلت دانش‌آموزان ارسال می‌گردد.
3. وسایل آزمایشگاهی هوشمند:
در مدارس هوشمند برای دروسی که نیاز به آزمایشگاه دارند مانند زیست شناسی، آزمایشگاه مخصوص با امکانات و وسایل دیجیتال و هوشمند تعبیه می‌شود. برای مثال به کمک میکروسکوپ دیجیتال کلیه دانش‌آموزان می‌توانند به صورت همزمان تصاویر نمونه آزمایش را به کمک ویدئو پروژکتور و تخته هوشمند در ابعاد بزرگ‌تر مشاهده نمایند.
4. سیستم ارزیابی دانش‌آموزان:
با استفاده از سیستم هوشمند ارزیابی دانش‌آموزان که به آن نرم‌افزار مدرسه هوشمند نیز گفته می‌شود، معلمان، مدیریت مدرسه و خانواده‌ها می‌توانند در جریان فعالیت‌ها و عملکرد دانش‌آموزان قرار بگیرند. از طریق این سیستم والدین می‌توانند با مدرسه ارتباط ویژه‌ای داشته باشند و از راه دور و در هر زمانی از وضعیت آموزشی فرزند خود مانند نمره، حضور و غیاب، محتواهای آموزشی و امتحانات اطلاعات کسب نمایند. این نرم‌افزار به والدین کمک می‌کند تا اطلاعاتی به روز از فرزند خود داشته باشند. در مدرسه هوشمند دبیران این امکان را دارند که اطلاعات را به صورت شخصی برای ولی هر دانش‌آموز ارسال نمایند، با پیام رسانی با ولی در ارتباط باشد و نقاط ضعف و قوت دانش‌آموز را جهت افزایش بهره‌وری به اولیا اعلام کنند.
مزایای مدرسه هوشمند
هوشمند سازی ساختمان مدرسه و سیستم آموزشی آن دارای مزایای مختلفی می‌باشد که مهمترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
● بهینه‌سازی استفاده از منابع و تجهیزات مدرسه:
با استفاده از سیستم هوشمند سازی ساختمان می‌توان در مصرف انرژی‌های مختلف مدارس مثل برق، گاز و آب صرفه‌جویی بسیاری نمود و باعث افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینه نگهداری و تعمیرات آن‌ها شد.
● افزایش سطح ایمنی و امنیت مدرسه:
مدارس هوشمند با استفاده از تجهیزات مخصوص امنیتی و مدیریت و کنترل یکپارچه این سیستم ها از طریق سیستم هوشمند، امنیت و آسایش و راحتی را برای دانش‌آموزان، والدین، معلمین و دیگر کارکنان و افراد حاضر در مدرسه فراهم می‌آورند.
● ارتقاء سطح کیفی آموزش:
با استفاده از روش‌های نوین و تجهیزات و امکانات هوشمند می‌توان آموزشی اثرگذارتر و مفیدتر برای دانش‌آموزان فراهم نمود. مدرسه هوشمند باعث ارتقاء سطح علمی و آموزشی دانش‌آموزان و همچنین شکوفا شدن استعدادها و خلاقیت‌های آن‌ها می‌شود.
● ارتقاء سطح کیفی مدیریت:
در مدرسه هوشمند با توجه به یکپارچه بودن سیستم کنترل و مدیریت بخش‌های مختلف، عملکرد بخش مدیریتی بالا رفته و راندمان و کارایی آن افزایش پیدا خواهد کرد. همچنین با سیستم هوشمند می‌توان بخش‌های مختلف ساختمان مدرسه و نیز بحث آموزش را به بهترین نحو مدیریت نمود.
سخن پایانی
هر روز بر اهمیت احداث مدارس هوشمند برای داشتن آینده‌ای بهتر در زمینه علمی و آموزشی افزوده می‌شود. تاثیرات مثبت مدارس هوشمند بر هیچکس پوشیده نیست و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک این امر تحقق پیدا کند و سیستم آموزشی کشور به سوی هوشمند سازی همه جانبه گام بردارد. مدارس هوشمند و آموزش هوشمند هم در زمان حال و هم در آینده تاثیر مشهود و بسزایی در روند پیشرفت هر جامعه‌ای دارند.
